Όλοι εμείς που συμβιώνουμε με έναν σκύλο, έχουμε ως πρώτο μέλημα τη βασική εκπαίδευσή του με σκοπό την αρμονική συμβίωση μαζί του. Γνωρίζουμε πως υπάρχουν κάποιοι κανόνες όσον αφορά τις εντολές βασικής υπακοής. Ωστόσο, σπάνια θα δούμε εκπαιδευτές να αναφέρονται στο συναισθηματικό κομμάτι της εκπαίδευσης. Και πιο συγκεκριμένα, στον συναισθηματικό κόσμο του σκύλου όταν βρίσκεται σε κατάσταση εκπαίδευσης.
Σήμερα, έχουμε κοντά μας την Αργυρώ-Μαρία Βενιού, η οποία είναι συμπεριφορίστρια – σύμβουλος ψυχολογίας σκύλων και θα μας μιλήσει γι’ αυτό το πολύ λεπτό ζήτημα. Τη σχέση μεταξύ συναισθημάτων ενός σκύλου και την εκπαίδευσή του.
Πριν δώσουμε τη σκυτάλη στην εξαίρετη καλεσμένη μας και στο υπέροχο άρθρο της, θα θέλαμε να την ευχαριστήσουμε που επέλεξε να μοιραστεί τις πολύτιμες γνώσεις της μαζί μας.
Η έμφαση στα συναισθήματα κι όχι στην υπακοή, βοηθούν ουσιαστικά τη συμπεριφορά του σκύλου
“Δυστυχώς, είναι πολύ συχνό φαινόμενο στον χώρο της εκπαίδευσης σκύλων, να προσεγγίζεται η σχέση μεταξύ κηδεμόνα και κατοικιδίου, με την οπτική όπου ο άνθρωπος πρέπει να είναι το αφεντικό και ο σκύλος ένα ζώο που πρέπει να τον υπακούει. Χρησιμοποιείται συχνά και η φράση “Βασική Υπακοή” για να περιγράψει την εκμάθηση ορισμένων συμπεριφορών όπως το “Κάτσε”, το “Έλα” και το “Μείνε”, που οι εκπαιδευτές ονομάζουν “Εντολές”. Όλα αυτά συναντώνται τόσο συχνά, που κανείς δεν τα αμφισβητεί, ούτε ψάχνει το αποτέλεσμα που μπορεί να έχει αυτή η προσέγγιση στην σχέση που αναπτύσσει με τον σκύλο του. Σε αυτό το άρθρο θα παρουσιαστεί μια διαφορετική, σύγχρονη οπτική, για όσους θεωρούν τον σκύλο τους ισότιμο μέλος της οικογένειας.
Ας ξεκινήσουμε από την κοινή παραδοχή, ότι ο κάθε σκύλος είναι διαφορετικός. Αυτό είναι κάτι που γνωρίζει οποιοσδήποτε έχει έρθει σε επαφή με αυτά τα υπέροχα ζώα, έστω και για λίγο. Είναι απόλυτα λογικό λοιπόν, για τον κάθε σκύλο να θεωρούνται “βασικές”, διαφορετικές συμπεριφορές. Εάν για παράδειγμα ένας σκύλος υποφέρει από φοβίες όταν βρίσκεται εκτός σπιτιού και ο κηδεμόνας εστιάσει στην εκμάθηση του “Κάτσε”, επειδή θεωρείται μέρος της “Βασικής Εκπαίδευσης”, τρία πράγματα θα συμβούν. Πρώτον, η συναισθηματική κατάσταση του ζώου δεν θα του επιτρέψει να συγκεντρωθεί και δεν θα μπορέσει να μάθει, δεύτερον, θα αγχωθεί περισσότερο απ’ ότι θα βοηθηθεί επειδή θα πρέπει να επεξεργαστεί τι του ζητείται εκτός από αυτό που τον φοβίζει και τρίτον, θα χαθεί χρόνος και ενέργεια για την εκμάθηση μιας συμπεριφοράς που δεν θα βοηθήσει καθόλου στην αντιμετώπιση του φόβου, το χτίσιμο εμπιστοσύνης στον κηδεμόνα του και την βελτίωση της ευζωίας του. Για τον συγκεκριμένο σκύλο, αυτό που είναι βασικό λοιπόν, είναι να μπορεί να νιώσει ασφάλεια.
Οι ανεπιθύμητες συμπεριφορές που εκδηλώνουν οι σκύλοι, έχουν στη ρίζα τους κάποιο έντονο συναίσθημα, το οποίο είναι το ίδιο κουραστικό για τον σκύλο, όσο είναι για εμάς η συμπεριφορά του. Το τράβηγμα στη βόλτα, η επιθετικότητα, το ανεξέλεγκτο γαύγισμα σε οποιονδήποτε ήχο, οι φοβίες, οι καταστροφές στη βόλτα, η υπερκινητικότητα και οποιαδήποτε συμπεριφορά μπορεί να δυσκολεύει την καθημερινότητά μας, προκύπτει από τη δυσκολία του σκύλου να διαχειριστεί τα συναισθήματά του. Για να επιτευχθεί αυτό, ο σκύλος χρειάζεται έναν ευγενικό καθοδηγητή με υπομονή, τον οποίο εμπιστεύεται και συνεργάζεται μαζί του με χαρά και όχι ένα αφεντικό που δίνει εντολές τις οποίες πρέπει να εκτελεί, φοβούμενος τις συνέπειες.
Φυσικά, η αρμονική συμβίωση και η αμοιβαία επικοινωνία, δεν είναι μόνο θέμα εκπαίδευσης με βάση την τιμωρία ή την επιβράβευση, δηλαδή “παραδοσιακής εκπαίδευσης” ή “θετικής εκπαίδευσης”, όπως θα λέγαμε, αλλά θέμα εστίασης στη σχέση με τον άνθρωπο και στα συναισθήματα του ζώου αντί για την “υπακοή”! Η θετική εκπαίδευση ναι μεν χρησιμοποιεί κίνητρα και όχι φόβητρα για την εκμάθηση συμπεριφορών, αλλά μπορεί και πάλι να εστιάζει μόνο στην εκμάθηση συνθημάτων, χωρίς ουσιαστική εμβάθυνση σε αυτό που έχει τη μεγαλύτερη αξία για τη συμβίωση του ανθρώπου με τους σκύλους, που δεν είναι άλλο από τον δεσμό που υπάρχει μεταξύ τους.
Η διαφορά μπορεί να γίνει κατανοητή από ένα πολύ απλό απλό παράδειγμα. Στον περίπατό του με τον κηδεμόνα του, ένας σκύλος μπορεί να σταματήσει στην άκρη ενός πεζοδρομίου πριν διασχίσει τον δρόμο με τρεις τρόπους: Ο πρώτος είναι υπακούοντας την εντολή “Stop” επειδή φοβάται ότι εάν δεν το κάνει, θα υπάρξει διόρθωση με τράβηγμα στο λουρί, ο δεύτερος είναι να ανταποκριθεί στο σύνθημα “Stop” επειδή γνωρίζει ότι εάν το κάνει θα επιβραβευτεί με κάτι που του αρέσει πολύ και ο τρίτος είναι απλά μιμούμενος τη γλώσσα σώματος του κηδεμόνα του, επειδή συντονίζεται και επικοινωνεί μαζί του.
Το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι το ίδιο, όμως ο κάθε τρόπος εκμάθησης αυτής της απλής συμπεριφοράς, αντικατροπτρίζει τη σχέση που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στον κηδεμόνα και τον σκύλο του. Ένας σκύλος ελεύθερος να κάνει δικές του επιλογές, που λαμβάνει κατανόηση, αγάπη, καθοδήγηση και βοήθεια ακριβώς σε αυτό που χρειάζεται, ένας σκύλος του οποίου τα συναισθήματα λαμβάνονται υπόψη και εισακούγονται, είναι ένας σκύλος χαρούμενος, ισορροπημένος και ευτυχής, που δεν έχει λόγο να παρουσιάσει ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
Εάν λοιπόν ο στόχος σας είναι η καλύτερη επικοινωνία με τον σκύλο σας, μην εστιάζετε την προσοχή σας σε ατελείωτες ασκήσεις “υπακοής”, αλλά αναρωτηθείτε ποιο συναίσθημα επηρεάζει τη συμπεριφορά του. Σκεφτείτε με ποιον τρόπο μπορείτε να αυξήσετε την εμπιστοσύνη του σε εσάς και πώς μπορείτε να τον βοηθήσετε να κάνει καλύτερες επιλογές!“
Λίγα λόγια για την Αργυρώ-Μαρία Βενιού
Η Αργυρώ-Μαρία Βενιού είναι συμπεριφορίστρια σκύλων με πολυετή εκπαίδευση και διεθνείς πιστοποιήσεις. Είναι αφοσιωμένη στην μελέτη της συμπεριφοράς, των αναγκών και των συναισθημάτων των σκύλων και στην καθοδήγηση των κηδεμόνων τους με σεβασμό και αγάπη.
Αποφοίτησε από την Ακαδημία Stardogs του Γιάννη Αραχωβίτη και έπειτα συνέχισε τις σπουδές της με το Canine Behaviour Training Diploma του Centre of Excellence, το Holistic Health for Dogs Diploma του British College of Canine Studies, και αποφοίτησε ως βοηθός κτηνιάτρου από το ΙΕΚ Κορέλκο.
Το 2020, απέκτησε το Certificate in Animal Emotions από το Illis ABC της Σουηδής καθηγήτριας ηθολογίας Dr. Karolina Westlund, με ειδίκευση στα Συναισθήματα των Ζώων. Επίσης, έχει μετεκπαιδευτεί επάνω στη Γνωσιακή Λειτουργία των σκύλων στο Πανεπιστήμιο Duke και στη Συμπεριφορά και Ευζωία Ζώων στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.
Επιπλέον, έχει πιστοποιηθεί στην Εκπαίδευση Ενηλίκων από το ΕΚΠΑ.
Αυτή τη στιγμή, βοηθάει δεκάδες κηδεμόνες σκύλων κάθε μήνα σε όλη την Ελλάδα, να κατανοήσουν και να βελτιώσουν την επικοινωνία με τον σκύλο τους. μέσω εξατομικευμένων διαδικτυακών υπηρεσιών και σεμιναρίων ειδικά σχεδιασμένων για την αντιμετώπιση δύσκολων προβλημάτων συμπεριφοράς.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την προσέγγισή της στο site της Κυνύπαρξις.
Κυνύπαρξις – Αμοιβαία Επικοινωνία πέρα από την Εκπαίδευση (kynyparxis.gr)
20
20
